İşyerlerinde İşin Durdurulması

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU KAPSAMINDA İŞYERİNDE DURDURMA NEDEN YAPILIR VE SÜREÇ NASIL İŞLER?

İşyeri neden durdurulur?

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 25 inci ve 30 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanan “İşyerlerinde İşin Durdurulması na Dair Yönetmelik” madde 7’de belirtildiği üzere aşağıda belirtilen 3 sebepten dolayı işyerinde iş müfettişlerinin denetimleri sonucu işyerinin bir bölümünde ya da tamamında iş durdurulur.

• İşyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş ekipmanlarında çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir hususun tespiti halinde
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal, yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, risk değerlendirmesi yapılmadığının tespit edilmesi halinde
• Çok tehlikeli sınıfta yer alan ve ihale ile alınan işlerde; teknolojik gelişme, iş gücü kapasitesinin arttırılması, üretim metotlarında yenilik gibi bir kısım unsurlar sağlanmadan, üretim ve/veya imalat planlarına, iş programlarına aykırı hareket edilerek üretim zorlaması nedeniyle hayati tehlike oluşturacak şekilde çalışma biçimleri tespiti halinde

Durdurma kararı nasıl alınır?

Denetimde görevli iş müfettişi yaptığı tespitler sonucu oluşturduğu tutanakla birlikte bilgi ve belgeleri bir rapora bağlayarak, İş Teftiş Kurul Başkanlığı tarafından görevlendirilen teftişe yetkili üç müfettişten oluşan heyete sunar. Oy çokluğuyla karar alan heyet; durdurma, yeniden işyerinde inceleme, idari para cezası ya da belirli bir süre içerisinde noksanlıkların giderilmesi kararlarını verebilir. Heyetin işyerinin bir bölümünde veya tamamında işin durdurulması kararı vermesi halinde karar, ilgili mülki idari amirine gönderilir ve kolluk kuvvetleri marifetiyle mühürleme işlemi gerçekleştirilir. İşyerinin tamamında bir durdurma söz konusu ise mühürleme işlemi bir tutanakla, işyerinin bir bölümünde durdurma söz konusu ise mühürleme yapılmadan sadece tutanak düzenlenerek işyeri kolluk kuvvetleri marifetiyle durdurulur.

Süreç nasıl işler?

Durdurmanın uygulandığı işyerinde hiçbir surette üretim veya satış yapılamaz. Tespit edilen ve işverene tebliğ edilen durdurma nedenlerini ortadan kaldırmak için dahi bu süreçte işveren çalışma yapamaz.

İşverenin durdurma nedenlerini kaldırması için öncelikli olarak mührün geçici olarak kaldırılmasını talep etmesi gerekmektedir. Mühürleme sırasında kolluk kuvvetleriyle tutulan tutanak ile birlikte ilgili Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne gidilerek hayati tehlikenin giderilmesi için alınması gereken tedbirler, bu tedbirlerin alınması için yapılacak çalışmanın koordinasyonu, alınması gerekli iş ekipmanları, yapılacak çalışmaların süresi ve çalıştırılacak çalışan sayısı ve benzeri bilgilerin yer aldığı, işverenin taahhüdü ile hazırlanan bir dosya dilekçe ekinde, aynı zamanda bu dosyanın elektronik ortama aktarılmış hali Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne sunulur. Kurul Başkanlığına intikal ettirilen bu evrak heyet tarafından değerlendirilir, onayı halinde ilgili mülki idari amirine bildirilir ve mühür geçici olarak heyetin onayladığı güne kadar kaldırılır. Mührün geçici olarak kaldırıldığı işyerinde sadece hayati tehlikenin giderilmesi için çalışılır, hiçbir surette üretim ve satış yapılamaz.

Peki işyerinin tekrar faaliyetine geçmesi için süreç nasıl işlemelidir?

İşin durdurulmasına sebep olan hususları yerine getiren işveren, durdurma kararının kaldırılması için ilgili Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne yazılı talepte bulunur. Durdurmaya sebep hususları gidermeye yönelik yapılan çalışmaları, alınan veya revize edilen iş ekipmanlarına ait bilgi, belge ve yeterlilik sertifikalarını, tedbirlerin alındığı bölgelerin fotoğraflarını ve işyeri risk değerlendirmesini içeren bir dosya talebin ekinde, aynı zamanda bu dosyanın elektronik ve benzeri ortama aktarılmış hali Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne sunulur.

Kurul Başkanlığına intikal eden dosyanın incelenmesi neticesinde görevlendirilen müfettiş tarafından yapılan inceleme sonucu düzenlenen raporda, durdurma kararına neden olan hususların giderildiğinin belirtilmesi halinde heyet durdurmanın kaldırılmasına karar verir ve ilgili mülki idari amir vasıtasıyla kolluk kuvvetleri marifetiyle mühür tamamen sökülür. Böylece işyeri tekrar faaliyetine geçmiş olur.

Bütün bu süreçlerde dikkat edilmesi gereken hususlar;

• Mühürlenen işyerinde kesinlikle hiçbir çalışma yapılmamalı,
• Mühürün geçici olarak kaldırıldığı işyerlerinde sadece hayati tehlikelerin giderilmesine yönelik çalışma yapılmalı,
• Bu bahsedilen hususların dışında bir çalışma yapıldığının tespiti halinde 6331 sayılı Kanunun 25/8. Maddesi gereği işveren/işveren vekili için 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası olduğu unutulmamalı,
• Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine dilekçe verilmeye gidildiğinde mutlaka kolluk kuvvetlerinin tuttuğu tutanaklarda götürülmeli,
• Durdurulan işyerinde iş güvenliği önlemlerini almak üzere süre talebi yapılırken (Mühürlerin geçici kaldırılmasına yönelik) her ne kadar önlemler çok kısa sürecekse de süre bir miktar daha fazla istenmeli, çünkü durdurmanın kaldırılması talebinin yapılabilmesi için bu sürenin sonunu bekleme zorunluluğu yoktur.
• Mühürlerin geçici kaldırılmasına yönelik istenilen sürenin içerisinde durdurmanın kaldırılması için talepte bulunulması daha faydalıdır, çünkü yanlış anlaşılan ya da müfettişlerin uygun görmeyeceği hususların düzeltilebilmesine olanak sağlar. Aksi takdirde bu süre geçtiyse işyeri tekrar mühürleneceğinden müfettişlerin uygun görmediği hususların düzeltilmesine imkân yoktur, çünkü mühürlenen işyerinde hiçbir surette çalışma yapılamaz.
• “İşyerlerinde İşin Durdurulmasına Dair Yönetmelik’ te yapılan 11/2/2016 tarihli değişiklikle mühürlenen işyeri, mührün geçici olarak kaldırılmasına yönelik süre talebi yapmadan mührün tamamen kaldırılmasına yönelik talepte bulunamayacağı, aksi takdirde il müdürlüklerince işlemin yapılmayacağı vurgulanmıştır.